Oorspronkelijk gepubliceerd in december 2025
Iemand nog een 'Beste Koop'?
We hebben in deze kolommen al meer dan eens over Testaankoop geschreven. Eerst over inconsistente testmethodes in een ondermaatse koffiemachinetest, en een "Beste Koop" die het niet was. Gelukkig lag het gros van de koffiezetters op het ogenblik van de publicatie al niet meer in de winkels.
In een tweede artikel uitten wij onze bedenkingen bij het gesjacher met labels: Testaankoop ging met zijn labels (niet alleen "Beste Koop" en "Beste van de test", maar ook het enigmatische "Eco & Efficiënt" en het inhoudsloze "Testaankoop approved") de baan op naar de fabrikanten, die er in ruil voor een zak geld een jaar lang mee mochten uitpakken. Een geval van belangenvermenging, zo schreven wij. Een fabrikant met een groot reclamebudget zal sneller geneigd zijn om geld op tafel te leggen voor een label. Met dit in het achterhoofd is het verleidelijk om rekbare testcriteria (zoals bv. "gebruiksgemak") anders te scoren of te wegen om zo een donsdeken van gigant Ikea te laten winnen van een pluimpjesfabrikant met een beperkter reclamebudget. Het kan tienduizenden euro's extra in het laatje brengen.
De verleiding is des te groter omdat Testaankoop dit geld goed kan gebruiken. Zij werken immers al jarenlang met verlies. In 2024 meer dan 4 miljoen EUR, op een eigen vermogen van 13.7 miljoen. Hoe komt dat? Hun inkomsten komen voor zowat 95% van de abonnees van het tijdschrift. In 2016 waren die nog met 340 000. Begin 2024 nog met 288 000 en volgens "De Standaard" zijn er een jaar later opnieuw 30 000 weg. Geen wonder dus dat Testaankoop op zoek gaat naar alternatieve inkomsten. Maar een recent artikel in "De Standaard" geeft aan dat het gesjacher met labels nog verder gaat dan wij in onze naïviteit hadden gedacht.
De eerste stap in het nieuwe labelverdienmodel is de creatie van 2 extra goudezeltjes. Daarmee zijn ze met 6: "Beste koop", "Beste van de test", "Groene keuze", "Meest betrouwbare merk", "Goedgekeurd" en "Goedgekeurd (analyse van de ingrediënten)". Allen zijn zij te koop.
Stap twee doet denken aan de wonderlijke broodvermenigvuldiging. Testaankoop stelt dat meerdere producten "Beste koop" kunnen zijn als hun prijs-kwaliteitverhouding “gelijkaardig” is en dat hebben we geweten. "De Standaard" schrijft dat er begin november 2025 "16 verschillende schuimwijnen, 12 vaatwassers en 7 zonnecrèmes" als 'Beste koop' gelabeld stonden op de website. Dat is kassa-kassa. Hetzelfde voor "Beste van de test": "Zo zijn volgens Testaankoop ook 7 zonnecrèmes de “Beste van de test”, net als 4 rollen wc-papier en 4 keukenrollen. In die laatste categorie zijn alle labels samen zelfs zo talrijk dat meer dan 40 procent van de beoordeelde keukenrollen een label heeft". Dat die gelijkaardigheid ruim mag worden genomen, wordt geïllustreerd met het voorbeeld van "melkijs met vanillesmaak". In deze categorie is "zowel ijs van Delhaize van 'topkwaliteit' de 'Beste koop' als ijs van Colruyt dat slechter scoort en duurder is", schrijft De Standaard.
Last but not least creëert Testaankoop zotte subcategorieën voor producten die volgens hen "onderling niet te vergelijken" zijn. Voor toiletpapier gaat het om “2-laags”, “3-laags” en “4- of 5-laags”, elk met hun eigen beste kopen, beste van de test, groene keuzes, meest betrouwbare merken, goedgekeurd enzovoort.
Een lucratieve koehandel, daar lijkt het op. Als men "toiletpapier" indeelt in 3 categorieën met elk 6 labels, dan zijn er in een scenario met 2 winnaars per label niet minder dan 36 labels te verpatsen.
Wat brengt dat zoal op? Testaankoop geeft geen cijfers, maar "De Tijd" schatte de prijs van een label in 2016 "tussen 5000 en 24000 EUR exclusief btw, afhankelijk van de gekozen formule". En we weten dat alles de voorbije 10 jaar flink duurder is geworden.
Besluit
Wat zou Testaankoop kunnen ondernemen om het tij te keren, zonder hun geloofwaardigheid te ondergraven?
O.i. kijken ze best eens goed naar het aantal voltijdse banen in hun organisatie. Dat zijn er op het moment van dit schrijven iets meer dan 300. Die structuur is veel te zwaar, driehonderd mondjes kan je niet blijven voeden met een duur tijdschrift dat 12 keer per jaar verschijnt in een steeds kleinere oplage. Met pakweg 30 personen in plaats van 300 kan men alvast een betaalbaar boekje uitgeven. Doe er nog 3 voltijdse werknemers bij om de leden juridisch bij te staan en je hebt een goede ploeg om aan de slag te gaan.
Ten tweede moet Testaankoop een voorbeeld nemen aan de tests in de kranten (Het Nieuwsblad, Het Laatste Nieuws, ...). Die zijn recht-voor-de-raap. De producten komen zo uit de winkel en worden (meestal blind) gewikt en gewogen door een ervaringsdeskundige, met een herkenbare uitleg erbij. Bij Testaankoop duurt het een half jaar, het gamma is te klein, de testprocedure is onduidelijk en de bekroningen zijn soms van de pot gerukt.
Natuurlijk verwachten wij iets meer diepgang van Testaankoop dan van de weekendeditie van een krant. Testaankoop kan bijvoorbeeld ook de ingrediëntenlijst van een product controleren in het lab. Of producten testen die we nooit in de kranten zullen zien, zoals auto's. Maar deze tests moeten meer zijn dan een samenvatting van wat op Internet te vinden is, aangevuld met een bezoekje aan de toonzaal. Testaankoop moet de lat hoger leggen, zodat het opnieuw de referentie wordt in consumentenland. De labels verkopen dan wel vanzelf.