Oorspronkelijk gepubliceerd in jan2021

Test-Aankoop objectief?

Het label "Beste Koop", dat de Verbruikersunie toekent aan het product dat in zijn tests de beste prijs/kwaliteit verhouding biedt, mocht tot voor enige jaren enkel door Test-Aankoop zelf worden gebruikt. De fabrikant mocht er in zijn reclamecampagnes niet naar verwijzen; anders kreeg ie de advocaten van Test-Aankoop op bezoek.

Nu is het anders. Nu mag er wel reclame worden gemaakt met "Beste Koop volgens Test-Aankoop!" -tegen betaling. Test-Aankoop hierover: "Ondernemingen van producten of diensten die wij verkiezen tot 'Beste Koop, 'Beste van de Test' of 'Eco & Efficiënt' kunnen intekenen op een licentie om onze labels in hun communicatie te gebruiken. Op die manier proberen we onze testresultaten nog zichtbaarder te maken voor de consument, op het moment en op de plek waar deze het meest nodig zijn.".

Een edel motief. En er is nog een tweede:

"Hoewel het verboden is de testresultaten volledig of gedeeltelijk te verveelvoudigen voor commerciële en reclamedoeleinden, worden ze steeds vaker gebruikt. Daarom beslisten wij het onrechtmatige gebruik van de labels te beperken door ze in licentie te geven aan ondernemingen of producenten (...)".

De 50 advocaten die bij Test-Aankoop staan te trappelen om abonnees juridisch te begeleiden, staan blijkbaar machteloos tegen fabrikanten.

Soorten

Er zijn 4 soorten labels die de fabrikant tegenwoordig kan gebruiken in zijn reclame.

Beste van de Test is het product dat of de dienst die bij een vergelijkende test de hoogste "globale kwaliteitsscore" behaalde. Beste Koop is het product of dienst met de beste prijs-kwaliteitverhouding. Eco & Efficiënt is een milieuvriendelijk product met een goede algemene score "volgens de criteria die zijn vastgesteld door onze experts" (!) en tenslotte is er het label TA Approved voor producten die in België zijn geproduceerd, redelijk zijn van prijs en "kwalitatief overeenstemmen met vereisten opgesteld door Test Aankoop" zonder dat ze daarom het voorwerp zijn geweest van een test.

De praktijk

Test-Aankoop contacteert de producent zelf om te horen of die geïnteresseerd is in sponsoring: De ondernemingen waarvan een product of dienst het label "Beste van de Test", "Beste Koop", "Eco & Efficiënt" of "Meest Betrouwbare Merk" heeft behaald na onze labotests of enquêtes, zullen gecontacteerd worden door ons labelteam.

Bedelbrieven dus, en ze komen in 3 soorten: Basic, Advanced en Top. Basic komt neer op "Internet only" reclame, incl. social media. De duurdere opties bieden resp. meer en veel meer. We gaan hier niet verder op in.

Op dit moment (eind 2020) hebben 56 producten een licentie verworven voor een label. Het blijkt uitsluitend te gaan om de labels "Beste Koop" en "Beste van de Test"; voor de overige labels heeft nog niemand toegehapt.

Wat brengt het op?

Deze licenties staan in voor 0.30% van de inkomsten van Test-Aankoop. Op basis van her en der gesprokkelde cijfers en wat nattevingerwerk schatten wij de gemiddelde prijs van een licentie op zowat 2000-2500 EUR (afhankelijk van het soort label en het gevraagde tarief, van Basic tot Top).

Hoe komen we hierbij? Test-Aankoop heeft zowat 340 000 leden (cijfer 2016). Een lid betaalt 9.50 EUR per maand (cijfer 2020). Als de labels voor 0.30% bijdragen tot de inkomsten, dan leveren zij zowat 116 000 EUR op per jaar. Gezien het feit dat het momenteel (jan 2021) om 56 producten gaat (met een differentiële looptijd), lijkt 2000-2500 EUR een redelijke schatting. De exacte bedragen worden niet vrijgegeven; je moet daarvoor contact opnemen met Test-Aankoop. Probeer maar!

116 000 EUR per jaar is niet veel, maar alles is welkom. We citeren uit een interview in De Tijd uit 2016: "De Belgische coöperatieve vennootschap Verbruikersunie Test-Aankoop boekte vorig jaar een nettoverlies van 1,4 miljoen euro op een omzet van 65 miljoen euro. Het aantal leden zakte er de jongste drie jaar met 6 procent tot circa 340.000.".

Wat wij daarvan vinden

Met deze licentiepolitiek geeft Test-Aankoop zijn integriteit op voor een bord linzensoep, dat vinden wij ervan! Want een dekbed van Ikea, een tomatensoep van Lidl of een AA-batterij van Aldi geven meer uitzicht op een licentie dan, ik zeg maar, een dekbed van Fja-Oeyen of de velouté van BVBA Natuursoep. De multinational zal zonder verpinken enkele duizenden euro's op tafel leggen om het label "Beste Koop" te mogen gebruiken in zijn reclamecampagne(s). De kleinere of minder actieve fabrikant heeft misschien niet eens budget voorzien om op grote schaal reclame te maken.

Ook de historiek van eerder genomen licenties kan een aanwijzing zijn voor de bereidwilligheid van een fabrikant om licenties te kopen. Wie hapte toe bij een vorig aanbod? Bij Test-Aankoop kan dit gegeven bewust of onbewust meespelen in het toekennen van een label aan het product van een bepaalde fabrikant.

Via de toekenning van deze labels kan Test-Aankoop de eigen inkomsten dus optimaliseren -is het niet via een "Beste van de Test", dan is het met een welgemikte "Beste Koop" of een ruim genomen "Eco & Efficiënt" en als zelfs dat niet mogelijk lijkt, het suggestieve "TA Approved". Eerlijk als we zijn, kunnen we moeilijk geloven dat dat in praktijk zo gebeurt, maar Test-Aankoop heeft op zijn minst de schijn tegen. Ze hebben immers een aantoonbaar belang in de toekenning aan een bepaalde fabrikant en daar gaat het om! Ook al speelt de Verbruikersunie het spel correct, hun werkwijze roept vragen op over de objectiviteit van de toekenning en dat is nu net wat een ethisch bedrijf wil vermijden.

Oplossing

Test-Aankoop kan zich met een simpel gebaar zuiveren van deze aantijgingen: door de licenties vanaf nu gratis (of aan kostprijs) aan te bieden aan de fabrikanten van een bekroond of zonder meer goed product. Daar zijn de consumenten mee gediend -meer zelfs dan nu- en, belangrijker nog, niemand zal nadien nog kunnen beweren dat financieel gewin meespeelt bij de toekenning van een "Beste Koop".