Oorspronkelijk gepubliceerd in 2004

Bereken de dag van de week

Was 31 december 2004 een zondag?

Deze vraag zou gemakkelijk op te lossen zijn als de eerste dag van een maand op een vaste dag viel. Dat is helaas niet zo. Maar er zijn wel enkele vuistregels.

In gelijk welk jaar vallen 4/4 (4 april), 6/6 (6 juni), 8/8 (8 augustus), 10/10 (10 oktober) en 12/12 (12 december) op eenzelfde dag. Op welke dag precies (maandag, dinsdag, ...) verschilt van jaar tot jaar -maar als je bijvoorbeeld weet dan 4 april dit jaar op een woensdag valt, dan weet je dat 6 juni, 8 augistus, 10 oktober en 12 december dit jaar ook op een woensdag vallen. Laat ons die dag "superdag" noemen.

Wij herhalen de vraag: was 31 december 2004 een zondag? Als "superdag" in 2004 "zondag" is, dan kan je snel berekenen welke dag het was op 31 december 2004:

4 april 2004 was een zondag
6 juni 2004 was een zondag
8 augustus 2004 was een zondag
10 oktober 2004 was een zondag
12 december 2004 was een zondag, en dus 19 en 26 december ook, en dus was 31 december een vrijdag

Het anwoord is dus "nee, 31 december 2004 was een vrijdag". Geen zondag dus, en hij is al lang voorbij.

We proberen het met een andere datum: op welke dag viel 30 juni 2004? Je zet de machinerie aan het werk: wetende dat 6 juni 2004 (6/6) op een zondag viel en dus de 13de, 20ste en 27ste juni ook, zeg je "maandag dinsdag woensdag" om tot 30 te komen. 30 juni 2004 viel op een woensdag.

30 juni is gemakkelijk, maar als je voor een dag zoals 15 november moet beginnen tellen vanaf 10/10 (10 oktober), dan ben je lang bezig.

Gelukkig zijn er geheugensteuntjes voor de maanden tussenin: "seven eleven" (7/11 oftewel 7 november) valt ook elk jaar op superdag, evenals "eleven seven" (elf juli, 11/7). "Nine to five" (9/5, zijnde 9 mei) eveneens, en "five to nine" (5/9, 5 september) ook.

Daarmee blijven alleen nog de 3 eerste maanden over. Het goede nieuws is dat 10 januari en 0 februari en 0 maart op "superdag" vallen. Het slechte nieuws is dat tijdens schrikkeljaren de datums van januari en februari met 1 eenheid opschuiven. In schrikkeljaren is het dus superdag op 11 januari, 1 februari en 0 maart.

Samengevat:

Superdag =

(in een niet-schrikkeljaar:) 10/1, 0/2 en 0/3, in een schrikkeljaar 11/1, 1/2 en 0/3.
4/4, 6/6, 8/8, 10/10, 12/12
7/11 (seven-eleven) en 11/7
9/5 (nine-to-five) en 5/9

Het moeilijkst vind ik de eerste 2 maanden, wegens de schrikkeljaren. Je kan het misschien best onthouden als je het volgende bedenkt:

superdag valt op 10/1 (11/1 in een schrikkeljaar). Dat zijn veel eentjes.
superdag valt op Valentijn (in een schrikkelaar op Valentijn+1). Als je niet zeker bent, weet dan dat de allerlaatste dag van februari (28 februari in de gewone jaren, 29 februari anders) altijd op superdag valt. Daarmee kan je terugrekenen.

Wat maart betreft: de allerlaatste dag van februari is tegelijk ook 0 maart. Vandaaruit kan je gemakkelijk verder rekenen in maart. (Een ander aanknopingspunt is de lente: die begint op superdag (21 maart).)

Rest nog de vraag: welke dag is superdag in het jaar des Heren NNNN? Want anders weet je nog steeds niets.

Op welke dag van de week valt superdag dit jaar ?

Tel de volgende 3 getallen op:

de laatste twee cijfers van het jaar. Voor 2023 is dit 23
dit getal gedeeld door 4 (en vergeet de rest van de deling). Voor 2023 is dit 23/4 = 5 ~~met rest 3~~.
het getal 2 (voor de 21ste eeuw -dat is nu eenmaal zo)

Deel deze som (23+5+2=30) door 7 en onthoud alleen de rest van de deling. Voor 2023 is dit dus 30/7 = ~~4 met~~ rest 2.
De rest verwijst naar superdag: 1=maandag, 2=dinsdag, ..., 6=zaterdag en 0=zondag. (Elk getal heeft een dag.)

Superdag in 2023 is (2 =) dinsdag. Superdag in 2024 is (24+6+2) modulo 7, dus (4 =) donderdag.

Bereken de dag van de week

Was 31 december 2004 een zondag?

Controleer het hier

Samengevat:

Op welke dag van de week valt superdag dit jaar ?

Superdag voor de volgende jaren:

Andere eeuwen