Oorspronkelijk gepubliceerd in 2004

Bereken de dag van de week

Was 31 december 2004 een zondag?

Deze vraag zou gemakkelijk op te lossen zijn als de eerste dag van een maand op een vaste dag viel. Dat is helaas niet zo. Maar er zijn wel enkele vuistregels.

In gelijk welk jaar vallen 4/4 (4 april), 6/6 (6 juni), 8/8 (8 augustus), 10/10 (10 oktober) en 12/12 (12 december) op eenzelfde dag. Op welke dag precies (maandag, dinsdag, ...) verschilt van jaar tot jaar -maar als je bijvoorbeeld weet dan 4 april dit jaar op een woensdag valt, dan weet je dat 6 juni, 8 augistus, 10 oktober en 12 december dit jaar ook op een woensdag vallen. Laat ons die dag "superdag" noemen.

Wij herhalen de vraag: was 31 december 2004 een zondag? Als "superdag" in 2004 "zondag" is, dan kan je snel berekenen welke dag het was op 31 december 2004:

Het anwoord is dus "nee, 31 december 2004 was een vrijdag". Geen zondag dus, en hij is al lang voorbij.

Controleer het hier

(klik op button "is een")

We proberen het met een andere datum: op welke dag viel 30 juni 2004? Je zet de machinerie aan het werk: wetende dat 6 juni 2004 (6/6) op een zondag viel en dus de 13de, 20ste en 27ste juni ook, zeg je "maandag dinsdag woensdag" om tot 30 te komen. 30 juni 2004 viel op een woensdag.

30 juni is gemakkelijk, maar als je voor een dag zoals 15 november moet beginnen tellen vanaf 10/10 (10 oktober), dan ben je lang bezig.

Gelukkig zijn er geheugensteuntjes voor de maanden tussenin: "seven eleven" (7/11 oftewel 7 november) valt ook elk jaar op superdag, evenals "eleven seven" (elf juli, 11/7). "Nine to five" (9/5, zijnde 9 mei) eveneens, en "five to nine" (5/9, 5 september) ook.

Daarmee blijven alleen nog de 3 eerste maanden over. Het goede nieuws is dat 10 januari en 0 februari en 0 maart op "superdag" vallen. Het slechte nieuws is dat tijdens schrikkeljaren de datums van januari en februari met 1 eenheid opschuiven. In schrikkeljaren is het dus superdag op 11 januari, 1 februari en 0 maart.

Samengevat:

Superdag =

Het moeilijkst vind ik de eerste 2 maanden, wegens de schrikkeljaren. Je kan het misschien best onthouden als je het volgende bedenkt:

Wat maart betreft: de allerlaatste dag van februari is tegelijk ook 0 maart. Vandaaruit kan je gemakkelijk verder rekenen in maart. (Een ander aanknopingspunt is de lente: die begint op superdag (21 maart).)

Rest nog de vraag: welke dag is superdag in het jaar des Heren NNNN? Want anders weet je nog steeds niets.

Op welke dag van de week valt superdag dit jaar ?

Superdag voor de volgende jaren:

2023 = dinsdag

2024 = donderdag

2025 = vrijdag

Er zijn meerdere mogelijkheden om superdag te vinden:

  1. kijk in je agenda. Sla hem open op 4 april. Die dag van de week is superdag.
  2. vraag het aan Google! ("Op welke dag valt 4 april 2025?")
  3. of los de onderstaande rekenoefening op.

Berekening van superdag in de 21ste eeuw (met het jaar 2023 als voorbeeld):

Andere eeuwen

Voor de 21ste eeuw (jaren die beginnen met "20XX") tellen we het getal 2 bij op. Voor andere eeuwen is dit:

Dus: superdag in 2123 is 23 + 5 + 0 = 28. Gedeeld door 7 geeft rest 0 en 0=zondag.

  1. Tel de volgende 3 getallen op:
  2. Deel deze som (23+5+2=30) door 7 en onthoud alleen de rest van de deling. Voor 2023 is dit dus 30/7 = 4 met rest 2.

    De rest verwijst naar superdag: 1=maandag, 2=dinsdag, ..., 6=zaterdag en 0=zondag. (Elk getal heeft een dag.)

Superdag in 2023 is (2 =) dinsdag. Superdag in 2024 is (24+6+2) modulo 7, dus (4 =) donderdag.